لوله کشی ساختمان یکی از مهمترین کارها می باشد. این عمل برای ساختمان درحال ساخت با زمانی که هدف بازسازی لوله ها است کاملا تفاوت دارد. در ساختمان های نوساز چون تاسیسات طبق نقشه جلو می رود، در جایگذاری تجهیزات و لوازم دست باز عمل می نماید. اما در بازسازی لوله ها با توجه به محدودیت های موجود، دست مهندس تاسیسات بسته است.
انواع لوله کشی ساختمان
لوله کشی ساختمان شامل دو مرحله اصلی یعنی نصب لوله های حمام، دستشویی و آشپزخانه می باشد. هر کدام از این مراحل به آلیاژ و جنس خاصی نیاز دارند. لوله کشی آب شامل موارد مختلفی مانند آب آشامیدنی، سیستم آتش نشانی، سیستم فن کوئل و دیگر موارد است. بسته به نوع مصرف می توانند جز لوله های فلزی یا پلیمری باشند. قبل از اقدام به نصب لوله ها، ابتدا باید نقشه، مسیر عبور لوله ها را معین کنید. در لوله کشی حمام به لوله های آب سرد و گرم و فاضلاب نیاز است. اما در آشپزخانه علاوه بر لوله های آب سرد و گرم و فاضلاب، نصب لوله های مربوط به گاز هم مد نظر می باشد. البته در ساختمان هایی که قسمتی به نام لاندری وجود دارد از لوله کشی مجزایی برخوردار خواهد بود.
لوله کشی ساختمان به سه زیر گروه اصلی شامل آب، گاز و فاضلاب تقسیم می گردد. در هر کدام از این مراحل باید با تخصص و دقت کامل برنامه را اجرا نمود. به عنوان مثال، اگر لوله کاری آب و فاضلاب به درستی صورت نگیرد، آسیب رسیدن و کاهش عمر لوله ها را در بر خواهد داشت، همچنین بوی نامطبوعی در ساختمان پخش می گردد. اجرای اصولی طرح از فرسودگی آنها جلوگیری می کند. اگر لوله های گاز به صورت غیر اصولی در جای خود قرار بگیرند، در آینده احتمال نشت گاز و خطرات ناشی از انفجار خواهد بود. لوله های ساختمان را می توان به صورت توکار یعنی مخفی و یا روکار یعنی آشکار نصب کرد.
چه عواملی در قیمت لوله کشی ساختمان تاثیر دارند؟
-نوع لوله های مصرفی و اتصالات آنها
-متراژ لوله کشی
-تجهیزات مورد نیاز به هنگام نصب لوله ها
-اجرت لوله کشی
لوله های پلیکا برای فاضلاب در مقایسه با لوله های چدنی قیمت پایینی دارند. چون برای نصب لوله های چدنی از کنف و سر استفاده می شود، لذا هزینه اجناس و دستمزد اجرای نصب بیشتر از پلیکا است. البته در حال حاضر استفاده از لوله های چدنی در ساختمان به مراتب نسبت به گذشته منسوخ شده است.
لوله کشی آب در ساختمان
در بیشتر ساختمان های قدیمی جنس لوله های استفاده شده برای آب فلزی و برای فاضلاب از جنس چدن و اتصالات آن از جنس سرب بوده است. اما در ساختمان های نوساز امروزی لوله و اتصالات آن برای لوله کشی آب از جنس پلی پروپیلن و برای قسمت فاضلاب از جنس پلیکا می باشد. لوله های فلزی سریع دچار پوسیدگی و زنگ زدگی می شوند و حداکثر به مدت 15 سال می توانند عمر داشته باشند.
لوله های موجود در بازار ایران برای لوله کشی آب
-لوله پلی پروپیلن: به این نوع لوله ها pp و یا لوله های سفید پلاستیکی هم می گویند. در این نوع لوله ها، اتصالات از جنس خود لوله می باشد و توسط ابزار مخصوصی به لوله جوش می شوند. در این لوله ها دچار رسوب نمی شوند، اما اتلاف انرژی در آنها بیشتر است و برای همین برای لوله کشی در قسمت شوفاژ کاربرد خوبی ندارند. البته در صورت استفاده از فوم مخصوصی می توان از برودت حرارت جلوگیری کرد. بعضی اوقات که لوله آب سفید در نمای بیرونی ساختمان نصب می شود می توان از پرایمر لوله گاز به عنوان عایق حرارتی استفاده نمود. این کار مانع یخ زدن آب در داخل لوله در روزهای سرد زمستان می شود.
-لوله پنج لایه: این لوله ها در دو مدل نیوپایپ و سوپرپایپ در بازار موجود هستند. اتصالات در این لوله از جنس گالوانیزه می باشد و در اثر فشار با ابزار خاصی به لوله متصل می شوند.لوله نیوپایپ و سوپرپایپ از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند و قابل استفاده در هر محیطی می باشند. در لوله های پنج لایه اتلاف حرارت به نسبت کمتر از لوله های سفید پلاستیکی است، بدین منظور در مقایسه با آنها قیمت بالایی دارند.
-لوله گالوانیزه: لوله آهنی آب، نام دیگر این لوله ها است. به خاطر قیمت بالای آهن و سنگینی این لوله ها، استفاده از گالوانیزه برای لوله کشی آب منسوخ شده است. برای آب بندی بهتر این نوع لوله ها از چسب تفلون استفاده می نمایند.
لوله کشی فاضلاب در ساختمان
در حال حاضر در قسمت فاضلاب برای لوله کشی لوله های پلیکا را به کار می برند. اتصالات لوله پلیکا به کمک نوعی چسب مخصوص به نام پی وی سی به همدیگر وصل می گردند. اتصالات این لوله ها به سه حالت زانویی 90 درجه و 45 درجه و سه راهی سایلنت تولید می شوند. پخش نشدن صدای فاضلاب در بین واحدها از ویژگی های اتصالات سایلنت است. از لوله پلیکا 10 برای فاضلاب دستشویی، پلیکا 8 برای قسمت حمام و روشویی و از لوله پلیکا 6 برای فاضلاب کفشور استفاده نمایید. در صورت انتخاب لوله پلیکا با قطر نامناسب بعد از مدتی گرفتگی در لوله های فاضلاب رخ خواهد داد. همچنین شیب لوله پلیکا به هنگام نصب کردن لوله های مربوط به فاضلاب یکی از موارد مهمی است که باید دقت کرد.
لوله کشی گاز در ساختمان
برای نصب لوله های این قسمت بهتر است لوله های مانیسمان و یا لوله های بدون درز را انتخاب نمایید. اتصالات مربوط به لوله مانیسمان بدون درز را به دو حالت اتصالات رزوه ای و اتصالات جوش می توانید از بازار فراهم کنید. لوله های گاز توصیه می شود به صورت جوشی باشد و در انتهای کار حتما محل جوش با استفاده از آب و کف مورد بررسی قرار گیرد تا از خطرات احتمالی جلوگیری به عمل آید. همچنین برای اینکه خوردگی لوله مانیسمان در صورت مواجه با گچ و سیمان رخ ندهد، بعد از اتمام نصب لوله های گاز از نوار پرایمر استفاده کنید. در صورت عدم دسترسی به نوار پرایمر، می توانید از اسپری مخصوص خوردگی لوله پانیسمان استفاده نمایید. از نوار تفلون نیز در محل اتصال لوله گاز به سرشیر گاز استفاده کنید. برای نصب لوله های این قسمت حتما از افراد متخصص مشاوره بگیرید. زیرا استفاده از لوله های غیر استاندارد در لوله کشی گاز باعث خسارت های جبران ناپذیری برای ساکنین ساختمان می شود.